Türkiye de Firmaların büyük bir kısmı
zorunlulukları olsa da Vergi ve SGK bakımından kayıp ve kaçakların yaşandığı
bir sistem ile bugüne kadar geldiler.
Ancak son açıklanan Strateji Eylem Planı
ile alınacak tedbirler nedeniyle 2020 yılında bilerek veya bilmeyerek yapılan
hatalı uygulamalarda yolun sonu görünmektedir.
Açıklanan ve 39 konuda denetim dahil
tüm tedbirlerin yer aldığı Strateji Eylem Planı, Sigorta ve Muhtasar beyannamelerin
birleştirilmesi, vergilerin sadece Kamu Bankalarına yatırılması gibi kaçakları engelleyici
çalışmalar ve SGK tarafından kadrolarda yer
alan ve acil olmayan işlere bakan personelden nitelikli olanların DENETİM kadrolarına alınması ile Kayıp ve kaçakların Denetimi
hız kazanacaktır.
İşverenleri için 01.01.2020 tarihinden
başlayarak 9 Aylık süreçte alınacak tedbirler, bilhassa kayıp ve kaçakların
denetimi ile 2020 yılında firmalar çok zor geçecek ciddi bir kıskacın içinde kalacakları günler yaşanmaya
başlamış bulunmaktadır.
2019-2023
Yıllarını kapsayan Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planında yer
alan 39 başlık altında toplanan plana göre kayıp ve kaçakları önlemek için 3
yıllık dönem planlanmış bulunmaktadır
Alınan tedbirlerin ilk birinci yılında
yani 2020 yılında kısa sürede firmaları ciddi sorunlar beklemektedir.
Tarihlerin Önemi,
1- 01.01.2020 Tarihinden sonraki dönemde
SGK ve Muhtasar Beyannamelerin birleştirilmesi, (SGK ve Vergi kaçaklarının
azaltılması çalışması)
2- 28.02.2020 Tarihine kadar “Kayıt dışı işçi çalıştırılmasının önlenmesi
amacıyla kurumlar arası veri paylaşımının etkinliğinin artırılması”. (Şubat
2020 Tarihine kadar)
3- 30.09.2020 Tarihine çalışmalar ile Sahte
belge düzenleyen işverenlere ait işyerlerinin mükellefiyet kayıtlarının kapatılması(EP-
Eylem Planı 21 madde) planlamada yer almıştır.
4- Çalışma Bakanlığı ve SGK
denetimlerinde gerçek ücretten gösterilmeyen çalışanların vergi ve sigorta
kaçakları nedeniyle Cumhuriyet Savcılıklarına sevki 2-7 yıl arasında hapis
istemli davalar açılması,
Bu tarihlerde sona ermesi gereken çalışmalarda
2 aydan başlayan ve 9 ay sonunda 30.09.2020 tarihine kadar olan dönemde
firmalar ciddi ve riskli bir dönemde yaşamak zorunda kalacaklardır.
Tarihsel
gelişmelerin sonuçları:
Eylem
planlarında 39
maddede karar altına alınan tedbirlerin hepsi gelecekte firmaları iyice kıskaç
altına alacak bazı tedbirler 10 ay içinde ciddi riskler getirirken bazı
tedbirler ise 2023 yılına kadar uzanmaktadır.
.
Eylem
planında başarı sağlanması için SGK bünyesindeki bazı işler 2’ nci plana
atılırken fazla personel ile Denetim ekibi güçlendirilmektedir.
Birinci adım
olarak Denetim kapasitesinin daha
güçlü hale getirilmesi, Kurumlar arası
Veri Paylaşımının Geliştirilmesi, Eylem planının 30 sırasında yer verilen ve
Şubat 2020 Tarihine kadar tedbirler ile kayıt dışı yapılan işlerin 3 ay sonra yani Şubat 2020 ayı sonuna kadar
sona erdirilmesi planmış ve uygulamalar yapılmaktadır.
a) 14 Eylem Planı: SGK veri tabanı ile
GİB veri tabanından yararlanılarak yapılan risk analizi sonuçlarına göre
belirlenen riskli iş yerleri nezdinde fiilî ve elektronik denetim yapılacaktır.(2019-2021 Yılları)
b) 15. Eylem Palan: Üç ve üzeri işçi
çalıştıran işverenlerin ücret ödemelerinin Kamu Bankaları vasıtasıyla
yapılmasına yönelik düzenleme ile bu kapsamda elde edilen verilerin
analizi yapılacaktır (Mart 2020 Tarihine Kadar)
c) 21 Eylem Planı: Sahte belge düzenleyen
mükelleflerin mükellefiyet kayıtlarının re’sen durdurulmasına yönelik idari ve
teknik düzenlemeler (Eylül 2020 Tarihine kadar)
d) 30 Eylem Planı “Kayıt dışı işçi
çalıştırılmasının önlenmesi amacıyla kurumlar arası veri paylaşımının
etkinliğinin artırılması”. (Şubat 2020 Tarihine kadar),
Firmalar ne yapmalı:
1. En geç 20 Şubat 2020 Tarihine kadar
SGK ve Muhtasar beyanname birleştirmeden önce risklerini tespit etmek için Denetim Yaptırmaları ve geleceğe
hazırlanmaları,
2. SGK
ve Vergi idaresi ile Çalışma Bakanlığı denetimlerine uygun denetim
yaptırmaları,
3. Ücret
bordrosunda düşük gösterilen personelin ücretlerini gerçek değerine
getirmeleri, ( Dikkat iyi çalışılmaz ise kendi kendinizi ihbar etmek zorunda
kalırsınız.)
4.Şirket
Organizasyonu ve görevleri konusunda acil çalışmalar yaparak meslek kodları ve buna uygun ücretler belirlemeleri,
5. Ciddi
para cezalarını önlemek için hızlı şekilde yapılanmaların sağlayacak tedbirler almaları,
6. Ücret
mukayeseleri ile kendi bünyelerindeki personel ücretlerini denge unsurları ve meslek kodları düzenlemesi yapmalı(ÖRNEK: Müdür ücreti 5.000TL-Müdür Ücreti 15.000.TL );
7. 30.09.2020 Tarihinden önce bu çalışmaların bitmemesi halinde Cumhuriyet
Savcılığına sevk edilme,SGK ve Vergi idaresi denetimlerine sevk ve iş yeri
Mükellef Kayıtlarının kapatılması işlemleri eylem planında ve SGK tebliğlerinde
yer almaktadır.
Saygılarımla.
Şakir
Gülsever
İş
ve Sosyal Güvenlik Danışmanı
İK
yönetim Danışmanı
SMMM-Eğitmen