Genel olarak çalışanlar işverenler
tarafından yapılan yasal kesintilerin nihai vergilendirme olduğunu düşünmekte başka yükümlülükleri olduğu konularında bilgileri bulunmadığı için bir sonraki yılın Şubat ve Mart aylarında 1 önceki
yılın gelirleri için beyanname vermemektedir.
Bu nedenle Vergi idaresi çalışanların banka hesaplarından elde edilen bilgiler veya
SGK ile yapılan işbirliği sayesinde beyanda bulunmayanları sorgulamaktadır.
Türkiye çapında 2017-2018 Yılları ile ilgili inceleme başlatılmış bulunmaktadır.
Olay kısaca değerlendirildiğinde Gelir
Vergisi Kanunu 86 Maddesi 1-b Fıkrasında yer alan tek işverenden alınmış ve
tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler (birden fazla işverenden ücret
almakla beraber, birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, 103
üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşan
çalışanların ( 2017 Yılı için 30.000.TL -2018 Yılı için 34.000.TL- 2019 Yılı
için 40.000.TL ) üstünde ücret geliri elde etmeleri halinde tamamı tevkif
suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dahil), olmak üzere Yıllık beyanname ile
gelirlerini beyan edecekleri bu bedellerin altında kalanların ise beyan etmeyecekleri
yasada yer almaktadır.
Yıl içerisinde iş değiştirenler
ve aynı ayda 2 şirketten ücret geliri elde edilmesinde yukarıda yer verilen
tutarları aşmayan gelirlerin altında gelir elde edilmesi durumunda toplama
yapmaya ve beyanname
verilmesine gerek yoktur.
Yıllardır uygulanan bu sistemde konu
hakkında bilgisi olan ücret geliri elde edenler, ilgili yılda iş değiştirenler
veya aynı anda 2 işverenden ücret geliri elde edenlerin (Örnek: 2018 Yılı için 34.000.TL) belirlenen tutarı aşması halinde 2019 yılında
beyanname verme döneminde elde ettikleri tüm ücretlerin dökümlerini
birleştirerek beyanname vermeleri ve çıkan vergi farklarını ödemeleri zorunlu
olmasına rağmen beyan edilmediği tespit edilerek Vergi İdaresi incelemeye başlamıştır.
Gerçek kişi gelir
vergisi mükelleflerinin Kanun'un bu madde hükmüne göre Kanun'da belirtildiği
şekilde yıllık beyanname vermeleri zorunludur. Ancak çalışanların yasa hükmü
hakkında bilgileri olmadığı için beyanname vermedikleri ve vergi farklarını
ödemedikleri tespit edilenler Vergi İdaresi tarafından 2017 ve 2018 Yılları
örnek alınarak tüm Banka ve şahsi işlemleri incelemeye alınmıştır.
Bilhassa ANKARA’ da beyan davetleri yapılmakta ve inceleme sonucunda izah
edilemeyen gelirler için zorunlu beyanlar alınmaktadır. Şimdilik pişmanlık
cezası ile tahsil edileceği düşünülen bu gelirlerin sonraki yıllarda vergi
kaçağı işlemi yapılması muhtemeldir.
Kimler
Beyanname vermek zorunda?
1. Yıl içerisinde iş
değiştiren çalışanlar(Yıllık istisnayı aşanlar)
2. Aynı ayda 2 işverenden
ücret geliri elde edenler, (Yıllık istisnayı aşanlar)
Yıl
içerisinde 2’ inci ve 3’üncü İşverenden aldıkları ücretler 2017 Yılı için
30.000.TL,2018 yılı için 34.000.TL aşanlar Beyanname vermedikleri için sorun
yaşayacaklardır. Geçmiş yıllardaki bu ücret gelirlerini aşan ve beyanname
vermeyenlerin riskli duruma geldikleri görülmektedir.
2019 Yılı ile ilgili 2-3
işverenden ücret geliri elde eden iş değiştirenler ile aynı ayda 2 -3 işverenden
ücret geliri elde etmeleri halinde 2020 Yılı Şubat-Mart ayı içerisinde
beyanname vermezlerse zor durumda kalacaklardır.
İşvereni
ilgilendiren bir durum olmadığı çalışanların yükümlü olduğu bu riskleri dikkate
alarak takip etmeleri ve her yıl beyanname vermeleri sorunları çözecektir. .
ÖRNEK:
1) Nisan 2019 ayında iş değiştiren çalışan 4750.TL aylık brüt ücreti varsa Mayıs-Aralık
ayları ile ilgili olarak 4750.TL*8 ay = 38.000.TL, 2-3 işverenlerden toplam
olarak ücret aldıkları takdirde yıl sonunda beyanname vermelerine gerek
bulunmamaktadır. Tavanın altında kalmaları nedeniyle)
ÖRNEK: 2) Nisan 2019 ayında iş değiştiren çalışan
yıl içerisinde diğer işverenlerden(2-3 işveren) ücret aldıkları takdirde yıl
içerisinde 6.000.TL aylık brüt ücreti varsa Mayıs-Aralık 2019 ayları ile ilgili
olarak 6.000.TL*8 ay =48.000TL, ücret geliri elde edilmesi sonucu 40.000.TL sınırlamanın
aşılması nedeniyle yıl ertesi yılın Şubat-Mart (2020 beyan döneminde beyanname
vermelerine gerekmektedir.
Aynı durum 2017-2018
yılları için beyanda bulunmayanlar Vergi İdaresi tarafından tespit edilerek incelemeye
alınmaya başlamışlardır. Bu durumda
olan çalışanlar yıl içerisinde ücret aldıkları işverenlerden alacakları ücret dökümlerini ve yasal kesintilerini birleştirerek toplam
ücret üzerinden yasal indirimler kesildikten sonra kalan matrah üzerinden Gelir
Vergisi hesaplayacaklar ve 2019 yılında ödenen vergiler düşüldükten sonra çalışanlar
kalan vergi farkını beyan ederek ödeyeceklerdir.
Bu durumdan kaçınma imkanı yoktur. Tüm
çalışanların geçmiş yıllarda bilhassa 2017 yılı-2018 yılları gelirlerini Vergi
idaresine açıklamaları gerekmektedir. Ancak bu konuda çalışanların dikkat
etmeleri gereken en önemli konu Vergi İdaresinin 5 yıl geriye doğru beyanname
incelemesi yapması ve vergi kaçağı tahakkuku yapma ihtimali çok önemli sorunlar
ortaya çıkaracaktır
Saygılarımla,
Şakir Gülsever
İK Yönetim Danışmanı
İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı
SMMM –Eğitmen (Ücret ve Bordro
eğitimleri)
Sorularınız için
Web: www.indensehr.com
Tel:
0216 709 26 91-94
Cep:
0532 236 13 39