10.06.2019 Tarihinde yayınlanan Kayıt
Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı 2019-2021 yıllarında kayıt
dışılık konusunda önemli tedbirler alınmasını gerektirmektedir. Bu dönemim
kırmızı çizgisi 2019 yılı ve Eylül 2020 Dönemi oldukça önemli bulunmaktadır
Yayınlanan Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele
Stratejisi Eylem Planı 5 ana başlıkta toplam 39 eylem planından
oluşmaktadır. En önemli husus ise eylem planının 21 sırasında yer verilen ve Sahte
belge düzenleyen mükelleflerin mükellefiyet kayıtlarının re’ sen durdurulmasına
yönelik idarî ve teknik düzenlemeler en geç Eylül 2020 Tarihine kadar yapılacaktır, Kayıt dışı işlemlerin kısa
sürede engellenmesi için hazırlanan planların uygulanması için ciddi çalışmalar
yapılmaktadır.
Bordroda düşük gösterilen ücretler,
kayıt dışı çalıştırılan işçiler ve yönetici olup vergi ve sigorta ödemelerini
az göstermek için gizlenen bilgilerin ortaya çıkarılması tüm bakanlıklardan
elde edilecek veriler ile kayıt dışı işlemler denetlenerek ortaya çıkarılacaktır
Yapılan çalışmalar,
- Meslek
Kodlarının kontrol edilmesi,
- Muhtasar
ve Prim belgelerinin birleştirilmesi ve Meslek Kodları’ nın kontrolü yapılması,
- Sigorta
yapılmadan gider pusulası ile ödeme yapılan çalışanların Muhtasar beyannameden
tespitlerinin yapılması,
- Meslek kodlarının analizi ile aynı işi yapan diğer şirketlerdeki ücret farklarının tespit edilmesi, (Meslek odaları ücret listelerı)
Çalışmalarına
hız verilmesi planlanmıştır. Meslek
Kodlarını genellikle çalışanların eğitim durumuna göre veren firmaları önemli
riskler beklemektedir.
SGK. duyurularında açıklandığı üzere
Meslek Kodları çalışanın Eğitim durumuna göre değil Organizasyon şemasında
gösterilen görevler esas alınarak verilmesi gerekmektedir. Mühendis veya uzman
olarak gösterilen Yöneticilerin ücret düşüklüğünün tespit edilmesi SGK
tarafından 01.07.2019 Tarihinden itibaren başlanacaktır.
Firmalar ne yapmalı:
Meslek Kodlarını doğru düzenlemeyen ve
bordroda düşük gösterilen ücretleri olan firmaları bekleyen riskler oldukça
fazladır.
Yayınlanan genelge göre hatalı ve sahte
belge düzenleyen firmaların 01.07.2019 Tarihinden itibaren yeni bir yol
haritası ile çalışmaları gerekli ve önemlidir.
1. Firmalar 01.07.2019 Tarihinden
itibaren Muhtasar beyanname ve Sigorta primi bildirimine kadar meslek kodu ve
kayıt dışı işlemleri düzeltmeleri,
2. Personel ücret ödemlerinin tamamını
bordroya yansıtmaları(Önemli riskler için tedbir almadan yapılmamalı)
3. Meslek kodları için organizasyon ve
görevleri belirlemeli, personelin meslek kodu buna göre yazılmalı,
4. Beyanname verileceği 23.08.2019
Tarihinden önce hatalı meslek kodlarını düzenleyici tedbirler hızla alınmalı,
5. Firmalar Meslek odaları tarafından
belirlenen ücretleri ile kendi ücret yapılarını kontrol etmeli,
6. Ücretlerin bir kısmı elden ödeniyorsa
ücret dengelerine bakarak denetim riskini önleyecek şekilde birleştirmeleri,(Bir
anda yükseltilen ücretler denetime davetiye çıkaracaktır,)
Bu tarihten sonra sahte belge
(Bordroda düşük ücret, gider pusulası ile ücret ödeme, meslek kodlarının doğru olmaması gibi vergi
ve sigorta kaçağına neden olacak olaylar ile ilgili riskler yaşanması kaçınılmazdır,
Bu nedenle firmalar zor durumda kalmamak,Vergi İdaresi ve SGK yaptırımları önleyecek tedbirler almak için Mali
Müşavirler, Uzmanları, İK yöneticilerinden tedbir almalarını istemeleri gerekir.
Bir diğer konu ise Firmaların risklerini
önlemek için “İK ve Yasal Uygulama Denetimi” yaptırarak mevcut durumlarını
öğrenmeleri ve acil tedbir almaları önemli bulunmaktadır.
Kayıt dışı
işlem yapan firma yöneticileri için Vergi İdaresi ve
SGK tarafından ihbarda bulunularak Cumhuriyet Savcılıklarınca 1-3 yıl arasında hapis cezası istenmesi söz
konusu olacaktır.
Saygılarımla.
Şakir Gülsever
İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı
İK Yönetim Danışmanı
Eğitmen
