İnsan Kaynağının Yönetiminde şirketler:
yasal uygulamaları yeterince takip edemedikleri için zaman zaman işten çıkarma
aşamasında işe iade davası açılmasını önlemek için ikale sözleşmeleri ile personelin
görevinden ayrılmasın sağlayacak çalışmalar yapmaktadır. Bu şekilde bir sözleşme
ile personelin işten ayrılmasını sağlarken Kıdem, İhbar tazminatları ve ilave
ödemeler yapmaktadır.
Yapılan
ödemlerin yasal boyutları tam olarak bilinmemesi sonucu firmalar önemli risk
yaratan bu işten çıkarma şeklini kullanmaktadırlar. Birçok şirkette bu konulara
dikkat edilmeden işlem yapılmaktadır.
Şirketlerde İnsan
Kaynakları ve Mali İşler birimlerinde uzman ve yöneticilerin ayrıca bu işlere
onay veren hukuk servislerinin Vergi Kanunları, SGK konusundaki bilgi
eksiklikleri bulunması halinde kayıplar kaçınılmaz olmaktadır.
Şirketlerde oluşan
bu riskli işlemlerin yapılmasında olayın vergi ve SGK primleri ile ilgili
durumlar dikkate alınmadan yapılması halinde Vergi ve SGK bakımından yapılacak
denetimler sonucu Vergi ve SGK primi kaçağı ortaya çıktığı gibi firmalar aldığı
teşvikleri iade etmekte ve uzun bir süre teşviklerden faydalanamamakta ayrıca
vergi kaçağı, SGK kaçağı için İdari Para
cezaları ödemektedirler .
Vergi ve SGK
yönünden İkale(Bozma) sözleşmesi
karşılığı ödenen kıdem,ihbar tazminatları ve diğer ödemler ücret olarak
değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu uygulamaları bilmeyen firmaların işlerine
yön vermede yeterince dikkatli ve özenli olduklarından bahsedilemez.
İnsan
Kaynağının yönetiminde uzmanlar ve yöneticiler birçok yasal uygulamaları bilmek
ve uygulamak zorundadır.
Bu kanunlar,
- 4857 Sayılı İş Kanunu,
- 1475 Sayılı İş Kanunu,
- 6098 Sayılı Borçlar Kanunu,
- 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu,
- 5510 Sayılı Sosyal Güvenlik Kanunun,
- 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
Bu kanunlarla
ilgili Yönetmelikler, Duyuru ve Genelgelerin takibi oldukça zor olması dışında yorumlayacak
uzman ve yöneticiler devamlı gelişme içinde olmaları gerektirmektedir..
İkale
sözleşmesi dışında personelden istifa dilekçesi alarak tazminat ödemek kavramı da
işletmelere zarar vermektedir. Hem istifa halinde hem de ikale sözleşmesi ile
personelin işten ayrılmasını sağlamak için yapılan ödemelerin denetim sırasında
tespit edilmesi halinde sigorta ve vergi kaçağı ortaya çıkmaktadır. Bu işlemler
için bildirge ve beyannamelerin yenilenmesi, idari para cezaları ve vergi
kaçağı işletmeler için önemli sorunlar yaratacaktır.
İşverenler’
in bu konuda tedbir almamaları gelecekte
önemli sorunlar yaşamalarına neden olacağı gibi bu işlemlerin işe iade davalarını engelleyici
bir yönüde bulunmamaktadır..
Saygılarımla
Şakir
Gülsever
İş ve Sosyal
Güvenlik Müşaviri
İK Yönetim
Danışmanı
Bilirkişi-Eğitmen