5 Tem 2015

İŞLETMELERDE MAZERET İZİNLERİ SORUNLARI


4857 sayılı iş kanunun 46 maddesi ve 55 maddesi1 fıkrası (ı) bendinde sayılan mazeret izinleri tanım ve uygulamaları 6645 Sayılı” İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Ve Bazı Kanunlarda Değişiklikler Yapılması İle İlgili Torba Yasa” 23.04.2015 tarihli Resmi gazetede yayınlanmış ve yürürlüğe  girmiştir.

Genel olarak sosyal sorumluluk ve toplum ihtiyacına cevap veren bu değişiklikler işletmelerin uygulama sorunlarını da beraber getirmiştir. Kamuda çok önemli olmasa da saat ücretli veya günlük yevmiye ile çalışılan işyerlerinde bilhassa üretim yapan işletmelerde işverenler oluşan üretim düşüklüğü gidermeye çalışsa da mazeret izinlerinin uygulanması sırasında çalışanlar tarafından talep edilen uygulamalar insan Kaynakları ve işletme yönetimlerinde sorunlar oluşturmaktadır.
Torba yasa öncesinde kısıtlı olan idari izinleri bazı işletmeler ücretli, bazı işletmeler ise ücretsiz mazeret izinlerini uygulamaya devam etmişlerdir.  Ancak yasa ile yapılan değişiklik maddeler ilave edilmiş ve mazeret izinleri ücretli olarak kullandırılması gerektiğine yer verilerek ücretli-ücretsiz mazeret izinleri tartışmalarına son verilmiştir. Yasa ile yapılan değişiklik sonucu,
1)    Eşi doğum yapanlara 5 günlük ücretli izin,
2)    Evlenme ve 1 Derece Yakınların ölümlerinde 3 er gün,
3)    Evlat edinenler için 3 günlük ücretli mazeret izinleri,
4)    Çocuklarında % 70 engellilik hali bulunanların tedavi için ebeveynlere bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde on güne kadar ücretli izin,
Verileceği yeni yasa metninde açıklanmıştır.

6645 Sayılı Yasa’ da belirtilen mazeret izinlerini işverenler ücretli olarak uygulamak zorunda bulunduğu yasada açıkça belirtilmiştir. Ancak yasanın bu hükümlerinin uygulanmasında bazı çalışanlar tarafından Cumartesi, Pazar günleri’ nin sayılmaması veya bu izinlerin parçalı olarak kullandırılması talepleri oldukça yoğun olduğu görülmektedir.

Sorun Yaratan bu talepler ile ilgili olarak durum değerlendirildiğinde,
1.    Yasa’ da yer verilen parçalı izin sadece Engelli çocukları olanlara tanındığı görülmektedir,
2.    Diğer izinlerin parçalı kullanımı diye bir kavram öngörülmemiştir.
3.    İşverenin yönetim hakkının kamu tarafından yasa ile kullanılması, işyerlerinde yasal prosedüre uyulması nedeniyle farklı tarihlerde kullanım talepleri işyerindeki planlama ve üretime sorunları yarattığı görülmektedir.
4.  Cumartesi günleri yasada iş günü olarak belirlenmiştir. Şirketler cumartesi günlerini idari izin olarak kullandırılsa da cumartesi günleri yıllık izinden sayılmaktadır. Mazeret izinlerinin de bu şekilde kullandırılması gerekmektedir.
5.    Pazar günleri ise işçi çalışmasa da hafta tatili ücret ödemesi yapılmaktadır.
6. Cumartesi günleri işe gelinmemesi nedeniyle haftalık 45 saat tamamlanma imkanı olmamaktadır, bu durumda Pazar günü için işverenin ücret ödeme yükümlülüğü olmamaktadır.

Yukarıda açıklamaya çalıştığım üzere Mazeret izinlerinde parçalı kullanım sadece engelli çocukları olan çalışanın çocukları ile ilgili yükümlülükleri için mazeret izni kullandırılabilir. Diğer mazeret izinleri parçalı olarak kullanılamaz.

Mazeret ve yıllık izin uygulamaları birbirinden farklı olarak değerlendirilmelidir Yıllık izinlerde yasada izin kullanımları için "Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz." (4857/56 ) maddesi ile yıllık izin kullanımı yasa hükmüne dayanmaktadır. Mazeret izinleri için özel bir düzenleme bulunmaması nedeniyle olayın meydana geldiği günden başlamak üzere ara verilmeden, hafta sonu da dahil olmak üzere kullanılması gereken izin olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Saygılarımla.
Şakir Gülsever

İş ve Sosyal Güvenlik Müşaviri
Paylaş:
Copyright © Şakir Gülsever | Powered by Şakir Gülsever