ALT İŞVEREN ÇALIŞTIRAN FİRMALARI HANGİ RİSKLER BEKLİYOR?

Çalışma hayatında firmalar kendi asıl işlerine odaklanabilmek için asıl işleri dışındaki hizmetleri dış kaynak firmalardan almaktadırlar. Bu hizmetin alınması sırasında Alt-Asıl işveren ilişkisini ortaya koyan sözleşme yapılmaktadır.

Sözleşmenin yapılması ve alt işverenden hizmet alınma aşamasında, asıl işveren işin kontrolü ile ilgili yapılacak olan çalışmalara gereken önemi vermediği için şirketler devamlı olarak geçmişte ve gelecekte önemli sorunlar yaşamaktadır.

Asıl işverenlerin sorumluluğu sözleşmenin yapılması ile başlamaktadır. Alt işveren sözleşmesi yapılmasından sonra çalışmalar yetersiz kalmaktadır. Bu aşamadan sonra denetim görevi yapılmaması, sorumlulukların bilinmemesi gibi nedenlerle şirketler kayıplara uğradıkları gibi, gelecekte de yapılacak olan denetimler ile daha fazla sorunlar ile uğraşmak zorunda kalmaktadır.

Asıl işveren olarak Alt işveren istihdam eden şirketlerin yaşadığı sorunlar incelendiğinde,

1. Alt işveren, SGK, iş yeri ile ilgili sorunlar,
2. İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili sorunlar,
3. Kaçak personel çalıştırma sorunları,
4. İş kazaları riski ile ilgili sorunlar,
5. Çalışan personelin ücret, kıdem, ihbar tazminatlarının ödenmesi ile ilgili sorunlar,
6. Devlet teşviklerinin faizleri ile geri alınması ilgili sorunlar,
7. İş davaları ve işe iade davalarında asıl işveren sorumlulukları ilgili sorunlar,
8. Alt işverenin ödenmeyen SGK primlerinin asıl işverenden tahsil edilmesi ilgili sorunlar,
9. Bordroda düşük gösterilen ücretler nedeniyle açılacak hizmet tespit davaları kayıpları ilgili sorunlar,
10. İdari para cezaları, % 5 Hazine yardımlarının faizleri ile kaybı ilgili sorunlar yaşandığı görülmüştür.

Çalışma Bakanlığı ve SGK tarafından yapılan denetimler ile sigortalılık kontrolleri sonrası riskler artacaktır. Alt işveren çalıştıran firmaların, sözleşmenin yapılmasından sonra kontrol ve denetim sistemlerini asıl işverenlerin çalıştırması gerekir. Her denetim sonucunda şirketler, kontrol edemedikleri bu sorunların kendilerini beklediğini bilmek ve tedbir almak zorundadırlar.

Alt işveren ilişkilerini genelde idari işlere bırakan şirketlerde, bu birimde çalışanların yasal uygulamaları bilmemesi, çalışanların riskleri ve denetimi yönetememeleri nedeniyle sorunlar devamlı büyümektedir. Alt işveren personeli ile ilgili konularını yönetmek, kendi personelinizin risklerini yönetmekten daha zordur.

Asıl işverenlerin bilgileri, hizmet için sözleşme yapılması ile her sorumluluğun alt işverene ait olduğu şeklindeki bilgilerdir. Ancak 6098 sayılı yeni Borçlar Kanunu' nun 163’üncü maddesi gereğince Müşterek ve Müteselsil sorumlu bulunmaktadırlar.

Denetlenmeyen bu süreci yönetmek imkansız hale gelmektedir. Bu nedenle asıl işverenlerin, alt işveren sözleşmesinin yapılması aşamasından başlayan bir denetim ve gözetim sistemine ihtiyacı bulunmaktadır. Unutulmaması gereken en önemli konu ise zaman aşımı nedeniyle 10 yıl şirketlerin bu durumdan sorumlu olmalarıdır. (SGK ödemeleri, personel davaları, hizmet tespitleri v.s.)

Alt işveren ilişkisinde kayıplar yaşamamak için, tedbir alınması şirketinizi önemli risklerden koruyacaktır.

Şakir Gülsever
İş ve Sosyal Güvenlik Müşaviri / İK Yönetim Danışmanı / SMMM-Bilirkişi ve Eğitmen

FSEK gereğince izin alınmadan veya isim belirtilmeden yayınlanamaz.