Son
yıllarda yasalarda yapılan değişiklikler İnsan Kaynakları Yönetiminde özlük
işleri ve eğitim birimlerinde iş yoğunluğu, önemli sorumluluklar ve
yükümlülükler getirmektedir. Çalışma
hayatında önemli sorumluluklar getiren bu uygulamalar için şirketlerin 2014 yılı
ile ilgili çalışmalara başlanmaması halinde şirketler önemli risklerle karşılaşacaklardır.
2014 yılı ile ilgili şirket
sorumlulukları incelendiğinde mevcut yapıdaki bilgiler ile insan kaynakları
birimlerinin mücadele etme imkanı bulunmamaktadır. Bu nedenle şirketlerin İnsan
Kaynakları sistemi kurmaları ve sistemi iyi çalıştırmaları halinde sorunları
ortadan kaldıracaklardır. Tarafımızdan
yapılan seminer ve toplantılarda firmaların riskleri önleyici tedbirler için çeşitli
nedenlerle zaman ve kaynak ayırmadıkları ve önemli risklerle karşılaşacakları
görülmektedir.
Şirket riskleri incelendiğinde aşağıda
yer verilen değişiklikler ve yükümlülükler öne çıkan uygulamalar olarak
görülmektedir.
1.
4857
sayılı İş Kanunu 91-92 maddeleri değişikliği,
2.
6331
Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Yükümlülükleri,
3.
6098
Sayılı Borçlar Kanunu yükümlülükler,
4.
İş
kazaları ve Meslek Hasatlıkları ile ilgili işçi ve işveren sorumlulukları,
5.
Çalışanların
İş sağlığı ve Güvenliği eğitimleri,
6.
Yıllık
izin kullanımları ile ilgili riskler.
7.
Alt
İşveren İlişkileri ve sorunları,
İle
ilgili sorumluluklar ve uygulamalar nedeniyle personel özlük belgeleri,
eğitimler, İş süreçlerinin doğru yönetilmesi, İK fonksiyonlarının hayata
geçirilmesi 2014 yılının en önemli konuları arasında yer alacaktır. Şirketlerin
yasal sorumlulukları azaltmak için İK bünyesinde çalışanların eğimler ile geliştirilmesi ve uygulama becerileri
kazandırılma gerekmektedir.
İşten
ayrılan personel alacakları için 4857 Sayılı İş Kanunun 91-92 maddelerinde
yapılan değişiklikle İşten ayrılan personelin Kıdem, İhbar,ücret,fazla
mesai,prim gibi alacakları iş mahkemeleri yerine Çalışma ve İş Kurumu
Müdürlüğüne başvurması için yasal değişiklik yapılmıştır. Mahkeme süreci, yapılacak
inceleme ve tutanak sonrasında işverenin ödeme yapmaması halinde başlayacaktır.
Mahkemenin vereceği karar kesin olacak ve ödeme yapılması gerecektir. Mahkeme
ve bilirkişi incelemelerinin yerini Çalışma ve İş Kurumu Müdürlüğü tutanakları
almıştır. Bu nedenle personele karşı işvereni koruyan Özlük işleri uzmanları
tarafından oluşturulacak belgeler ve düzenlemeler olacaktır.
İş sağlığı ve Güvenliği Kanunun ile
şirketlere getirilen önemli yükümlülüklere karşı tedbir alınmaması halinde önemli
cezalar kesilmekte ve yasaya uymama nedeniyle tüm riskler işveren’ e fatura
edilmektedir. Kazaya uğrayan personelin geçici iş göremezlik ödemeleri, ameliyat
ve bakım giderleri, ilaç bedelleri, maluliyet halinde maluliyet süresi
aylıklarının tamamı SGK tarafından işverenden talep edilmektedir. Personel
yaşına göre malul hale geldiği takdirde 500.000.TL üstünde bir ödeme
çıkmaktadır.
İş
Kazaları ve Meslek Hastalıkları primi % 2 olarak 01.09.2013 tarihinden itibaren
yeniden belirlenmesinin sebebi tüm risklerin işverene yansıtılmasıdır. Bu
indirim için 28.12.2012 tarihli 40 genelge ile yapılan değişiklikler ile işçi
ve işverene hata paylarına göre SGK’ nın rücu davaları açılacaktır. İş kazaları
ve Meslek Hastalıkları (Kısa Vadeli Sigorta Primleri) ile ilgili önemli bir
gelişme ise İş kazası ve meslek hastalıkları bildirim formunda personelin son 1
yılda kullandığı izinler için bölüm açılarak sorgulanmaktadır. İş kazasından
önceki bir yıl içerisinde personele yıllık izin kullandırılmadığı takdirde iş kazası giderleri
işverene fatura edilecektir. Şirketler izin planlamasını iyi yapması ve tüm
personel zamanında izinleri kullandırması gerekmektedir. İşveren ve Personel izin konusunda tedbir almadığı ve planlama
yapmadığı takdirde işveren riskleri artacaktır..
Yukarıda yer alan kanunlar ve
değişikler nedeniyle işverenlerin İnsan Kaynakları ile ilgili tedbirleri
alması, İnsan Kaynaklarını yapılandırması ve 2014 yılı ve sonrası için iyi
planlama yapması gerekir. Aksi halde personel ile ilgili planlama yapılmaması, bilgilerin
belgelendirilerek personel dosyasına konmaması önemli riskler yaratacaktır.
Yukarıda yer alan sorumluluklar
konusunda alt işverenler ile ilgili hatalı uygulamalar sonucu, Alt işveren sigorta
borçlarını ödeme,% 5 hazine yardımlarını iade etme, iş kazaları riskleri,işe
iade davaları riskleri, önemli sorunlar olarak şirketlere ilave maliyetler
getirmektedir.
Yukarıda 7 ana başlık altında
gruplandırılan riskler ile ilgili alınacak oldukça fazla yükümlülük ve
tedbirler gerektiği gibi geç kalınması halinde açılacak davaları kazanmak
imkanı her gün zorlaşmaktadır.
Saygılarımla.
Şakir
Gülsever
İK
Yönetim Danışmanı
İş
ve Sosyal Güvenlik Danışmanı